Lượt xem:
In
Bệnh lao là gì?
Bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm do vi trùng lao gây nên. Bệnh có thể gặp ở tất cả các bộ phận của cơ thể như lao màng phổi, lao hạch bạch huyết, lao màng não, lao xương khớp, lao màng bụng, lao hệ sinh dịch - tiết niệu, lao ruột, trong đó bệnh lao phổi thường gặp nhất (chiếm 80 – 85%) và là nguồn lây chính cho người xung quanh.
Tình hình bệnh lao trên thế giới: theo WHO (Tổ chức Y tế thế giới) ước tính có 9,6 triệu người mắc lao.
13% trong số mắc lao có đồng nhiễm HIV.
Bệnh lao gây tử vong hàng thứ 2 trong các bệnh nhiễm trùng, khoảng 1,2 triệu người chết do lao.
Tỷ lệ mắc lao kháng thuốc chung trên thế giới khoảng 3,3% trong số bệnh nhân lao mới và khoảng 20% trong số bệnh nhân lao điều trị lại.
Tỷ lệ lao mắc giảm nói chung khoảng 2%/ năm.
Tình hình bệnh lao ở Việt Nam:
Việt Nam đứng thứ 15 trong 30 nước có số người mắc lao cao nhất toàn cầu và đứng thứ 15 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng thuốc cao nhất thế giới.
Tỷ lệ tử vong: 18/100.000 dân.
Lao mới mắc các thể 140/100.000 dân.
Tỷ lệ phát hiện các thể khoảng 77%.
Tỷ lệ kháng thuốc trong bệnh nhân điều trị lao mới khoảng 4%.
Tỷ lệ kháng thuốc trong bệnh nhân điều trị lại khoảng 22%.
Tình hình bệnh lao tại Bắc Giang:
Tổng số phát hiện hằng năm là 1.736- 2.100 bệnh nhân lao các thể.
Số bệnh nhân các thể phát hiện được khoảng 108,5 /100.000 dân.
Tỷ lệ phát hiện các thể lao khoảng 77,5%.
Trong đó AFB(+) mới là = 38,2/100.000 dân (cả nước là 55/100.000 dân)
Tỷ lệ điều trị khỏi đối với bệnh nhân mới đạt 96,1%.
Số bệnh nhân tử vong do lao khoảng 20/100.000 dân.
Khái quát về trực khuẩn lao:
Loại vi khuẩn kháng cồn, kháng axít.
Trong điều kiện tự nhiên: Vi khuẩn tồn tại 3 - 4 tháng.
Vi khuẩn bị chết sau 1,5 giờ dưới ánh sáng mặt trời ( >35 độ), 2 - 3 phút dưới tia cực tím. Sinh sản chậm: 20 – 24h/lần.
Lao phổi là thể lao phổ biến nhất: 80 – 85% (người bệnh lao phổi AFB+ là nguồn lây).
Nguyên nhân gây bệnh: Vi khuẩn lao
Lao không phải bệnh di truyền. Lao là bệnh truyền nhiễm, bệnh lây truyền trực tiếp từ người bệnh sang người lành qua không khí.
Nguồn lây:
Là người bệnh lao phổi hoặc thanh quản ho, khạc, nói chuyện bắn vi khuẩn ra môi trường (hết lây khi điều trị thuốc lao >2 tuần, xét nghiệm đờm trực tiếp AFB dương tính).
Người nghi lao được coi là nguồn lây cho đến khi quy trình chẩn đoán kết thúc kết luận người đó không mắc lao.
Các yếu tố nguy cơ nhiễm lao phụ thuộc vào: hít chung bầu không khí với người bệnh ho khạc ra vi khuẩn, mật độ, thời gian, chủ thể.
Cơ chế lây truyền bệnh lao: Bệnh lao lây qua đường hô hấp.
Đờm của người bệnh là nguồn lây quan trọng nhất. Người bệnh ho, nói, khạc, tạo ra những hạt nước bọt rất nhỏ chứa đầy vi khuẩn lao bay lơ lửng trong không khí (Nói chuyện: 200 hạt nước bọt, ho: 3.500 hạt nước bọt, hắt xì hơi : 4.500 – 1.000.000 hạt nước bọt). Người ta có thể hít phải những hạt này vào phổi và mắc bệnh. Những bệnh nhân trong đờm có vi trùng lao lây nhiều hơn. Vi trùng lao có thể gây bệnh ở tất cả các bộ phận trong cơ thể. Người nhiễm lao có thể trở thành bệnh lao, tỷ lệ từ nhiễm lao chuyển thành mắc lao là 10% trong đời người, cao nhất trong 24 tháng ( HIV+ 10% năm). Những người sống gần bệnh nhân, nguy cơ lây bệnh càng cao.
Triệu chứng nghi ngờ mắc lao:
Ho khạc trên 2 tuần, điều trị kháng sinh không đỡ. Có thể kèm theo:
+ Ho ra máu
+ Đau ngực, khó thở
+ Sốt trên 2 tuần, sốt nhẹ về chiều
+ Gầy sút cân
Khi có các triệu chứng trên, người bệnh cần đi xét nghiệm đờm ngay.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh lao:
+ Xét nghiệm đờm trực tiếp tìm vi khuẩn lao, nuôi cấy, chụp X-quang tim phổi, xét nghiệm máu.
+ Một số xét nghiệm cao cấp giành cho trường hợp bệnh khó chẩn đoán: sinh học phân tử, nuôi cấy nhanh, kỹ thuật miễn dịch.
Cách phòng và chữa bệnh lao tại cộng đồng:
Chữa lao đúng cách, sẽ giảm lây một cách nhanh chóng, thường chỉ 2 tuần lễ. Biện pháp phòng bệnh lao hiệu quả nhất là điều trị khỏi cho những bệnh nhân có lao phổi ho ra vi khuẩn lao.
Tiệt trùng đờm, chăn chiếu bằng ánh sáng mặt trời, nhiệt độ 600C trong 20 phút vi khuẩn lao sẽ chết. Phơi dưới ánh nắng mặt trời là phương pháp đơn giản hiệu quả.
Vệ sinh môi trường: nhà cửa thông thoáng, không khạc nhổ bừa bãi, dùng khăn giấy gom đờm đốt đi.
Tuổi cao, yếu tố độc hại (thuốc lá, bia rượu…), dinh dưỡng kém… là yếu tố làm bệnh nặng hơn.
Tiêm phòng BCG cho trẻ sơ sinh.
Nơi chữa bệnh lao:
Phòng khám lao tuyến huyện giúp khám, phát hiện, chẩn đoán bệnh lao. Bệnh nhân được điều trị tại các trạm y tế xã, thị trấn.
Điều trị 6 tháng được miễn các chi phí: thuốc, khám bệnh và xét nghiệm đờm.
CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG LÂY NHIỄM LAO
Trong hộ gia đình:
Tốt nhất là người nghi lao được khám xét nghiệm phát hiện sớm. Điều trị theo 4 nguyên tắc:
+ Tiêm phòng BCG cho trẻ sơ sinh và <1 tháng tuổi.
+ Giữ vệ sinh môi trường : Ở thông thoáng, khạc đờm đúng cách, thường xuyên phơi nắng : chiếu, chăn, màn...
+ Khi có người bệnh lao phổi AFB+ : Tránh tiếp xúc với trẻ < 5 tuổi và người có HIV. Ở phòng riêng, thông thoáng khí.
+ Ho khạc, gom đờm đúng cách.
Tại các cơ sở y tế
- Biện pháp hành chính:
Chuyển sớm nghi ngờ lao hoặc bệnh nhân lao đến cơ sở chuyên khoa lao.
Ưu tiên khám và chuyển nghi ngờ lao khám lao sớm, hạn chế thời gian tiếp xúc.
Hướng dẫn người bệnh ho, khạc nhổ, gom đờm đúng cách.
Khám sức khỏe định kỳ cho nhân viên y tế 6 tháng /1 lần.
- Biện pháp xử lý môi trường:
Thông gió là rất quan trọng cho những nơi có mật độ người tập trung cao.
Lau dọn, tẩy trùng trong phòng khám, bệnh phòng hành ngày.
Nếu cơ sở đăng ký khám chữa bệnh có nơi lấy bệnh phẩm đờm cần bố trí xa chỗ đông người, thông thoáng, cuối chiều gió, người bệnh không phải đi qua chỗ đông người.
- Biện pháp cá nhân:
Nhân viên y tế khi tiếp xúc với người bệnh cần đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng ngay sau khi khám bệnh.
Người bệnh có dấu hiệu nghi lao, đặc biệt là người là nguồn lây, phải được đeo khẩu trang thường xuyên tại những nơi đông người.
*Thông điệp gửi tới mọi người:
Bệnh lao có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Chữa khỏi bệnh lao là cách phòng bệnh tốt nhất!
Tin hoạt động
Thư viện ảnh
Thống kê truy cập
Đang truy cập:9460
Số lượt truy cập: 28272190